บิดาแห่งภูมิศาสตร์

เอราทอสเทนีส (กรีก: Ἐρατοσθένης; Eratosthenes) เป็นนักภูมิศาสตร์ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็น “บิดาแห่งภูมิศาสตร์” (father of geography) เนื่องจากว่า ระหว่างที่ปราชญ์ท่านอื่นให้ความสนใจต่อการบรรยายทางภูมิศาสตร์อยู่นั้น เอราทอสเทนีส เป็นคนแรกที่ใช้คำว่าภูมิศาสตร์และเรียกตัวเองว่าเป็นนักภูมิศาสตร์ (geographer) และจากการสังเกตพบว่างานทางภูมิศาสตร์ที่ผ่านมาทั้งหลายไม่ได้เกิดจากนักภูมิศาสตร์ที่แท้จริง นอกจากนี้ปราชญ์ผู้ศึกษาปรากฏการณ์เองก็ไม่ได้มีเป้าหมายในการอธิบายในเชิงภูมิศาสตร์ กล่าวกันว่า เขามีแนวทางในการศึกษาโดยมุ่งเน้นว่า โลกเป็นที่อยู่อาศัยของมวลมนุษย์ โดยเป็นคนแรกที่ค้นคิดหาวิธีการกำหนดตำแหน่งที่ตั้งของสถานที่ต่างได้อย่างถูกต้อง แม่นยำ จากการพิจารณาความสัมพันธ์ของที่ตั้งของเทหะวัตถุบนท้องฟ้า หรือจุดตำแหน่งบนพื้นผิวโลกกับการเคลื่อนที่ของเทหะวัตถุ ทั้งนี้ การคิดค้นระบบเส้นกริดอย่างหยาบๆ ของ เอราทอสเทนีส ทำโดยการแบ่งโลกออกเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีเส้นสมมุติลากผ่านเมืองสำคัญและลักษณะภูมิประเทศที่โดดเด่น ระบบเส้นกริดนี้ใช้เป็นกรอบสำหรับสร้างแผนที่และการกำหนดที่ตั้ง ทำให้แผนที่มีความถูกต้องยิ่งขึ้น

ข้อมูลจาก วิกิพีเดีย

ประวัติแผนที่

แผนที่ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกคือแผนที่ของชาวเมโสโปเตเมีย เมื่อ 2,300ปี ก่อนปีพุทธศักราช

สมัยกรีกโบราณ เป็นผู้วางรากฐานในการทำแผนที่ เริ่มด้วยการพิสูจน์ปี พ.ศ.323ว่าโลกกลม และมีการวัดขนาดของโลกโดย อีแรโตสเตนีส โดยใช้หลักทาคณิตศาสตร์ โดยสร้างเส้นสมมุติที่เรียกว่า เส้นขนานและเส้นเมอริเดียน

ต่อมาปี พ.ศ. 370ปี ปโตเลมี นำเอาผลงานของอีแรโตสเตนีสมาปรับปรุงกำหนดค่ามุม ของเส้นขนานและเว้นเมอริเดียน

ศักราชที่ใช้ในหนังสือไทย

" พุทธศักราช " ซึ่งทางราชการไทยใช้กันอยู่ทุกวันนี้ มีคติตั้งแต่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าปรินิพพาน โดยไทยถือตามมติของลังกาคือถือว่า ทรงปรินิพพาน๕๔๓ ปีก่อนคริสต์ศักราช แม้ว่าเราจะใช้พุทธศักราชกันมานานแล้ว แต่ทางราชการเพิ่งจะบังคับใช้ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ตรมประกาศลงวันที่ ๒๑ กุมภาพันธ์ รัตนโกสินทรศก ๑๓๑ ความว่า" ……ทรงพระราขดำริห์ว่าพระพุทธศักราชนั้นได้เคยใช้ในราชการทั่วไปไม่ถ้าจะให้ใช้พระพุทธศักราชแทนปีรัตนโกสินทรศกแล้ว ก็จะเป็นการสะดวกแก่การอดีตในพงศาวดารของกรุงสยามมากยิ่งขึ้นฯลฯ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้พระพุทธศักราชในราชการทั้งปวงทั่วไป ฯลฯ " หลังประกาศฉบับนี้ หนังสือไทยทุกประเภทจึงลงศักราช เป็นพุทธศักราชมาจนทุกวันนี้




" ศักราชจุฬามณี" เป็นคำระบุศักราชที่พบในตำราหนังสือไทยเก่าๆ ยังไม่มีผู้ใดสืบหลักฐานที่มาได้ เพียงแต่สอบได้ความว่าถ้าปรากฏศักราชชนิดนี้ในบานแผนกกฎหมายต้องใช้เกณฑ์เลข ๒๕๘ ลบ ผลลัพธ์ เป็นจุลศักราช




" คริสตศักราช " เป็นศักราชที่มีต้นกำเนิดและใช้ในหนังสือต่างประเทศ หนังสือไทยโบราณทุกสมัยก่อนๆ ไม่ปรากฏว่าได้เคยใช้ศักราชแบบนี้เลย

รัตนโกสินทรศก

" รัตนโกสินทรศก" เป็นศักราชที่ใช้ในสมัยรัตนโกสินทร์ กำหนดแรกบัญญัติตั้งแต่ปีที่ตั้งกรุงเทพพระมหานครเป็นทางราชการ คือ ในปีพุทธศักราช ๒๓๒๕ เพราะฉะนั้น รัตนโกสินทรศก ๑ ก็คือปีพุทธศักราชล่วงมาแล้ว ๒๓๒๔ ปีแต่รัตนโกสินทรศก ใช้กันอยู่ไม่นานนักก็เป็นอันเลิกใช้ใน ร.ศ.๑๓๑ เป็นต้นมา สิ่งพิมพ์ต่างๆ และหนังสือราชการก็หันมาลงศักราช เป็น"พุทธศักราช" ในมาตรฐานเดียวกัน
	เกณฑ์ตัวเลขสำหรับการเปรียบเทียบศักราช เพื่อเป็นพุทธศักราช ๑. ถ้าพบว่าเป็น "มหาศักราช" ให้เอา ๖๒๑ บวก ๒. ถ้าพบว่าเป็น "จุลศักราช" ให้เอา ๑๑๘๑ บวก ๓. ถ้าพบว่าเป็น "ศักราชรัตนโกสินทร์" ให้เอา ๒๓๒๔ บวก ๔. ถ้าพบว่าเป็น "ศักราชจุฬามณี" หรือ " ศักราชกฏหมาย" ให้เอา ๒๕๘ ลบ ผลลัพธ์เป็นจุลศักราช แล้วจึงเปลี่ยน "จุลศักราช" เป็น พุทธศักราช ๕. ถ้าพบว่าเป็น " คริสตศักราช" ให้เอา ๕๔๓ บวก

ความรู้รอบตัว รู้ไว้ใช่ว่า... จะต้องเอาไปใส่บ่าแบกหาม.

---------------------------------------------------------

สิ่งแรกและสิ่งสำคัญในประเทศไทย

ประเพณีลอยกระทง เริ่มมีขึ้นครั้งแรกในสมัยสุโขทัย โดยนางเรวดีนพมาศจัดขึ้นเพื่อเป็นการขอขมาต่อพระแม่คงคา ซึ่งได้จัดขึ้นในวันเพ็ญ เดือน 12 ของทุกปี พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ทรงประดิษฐ์อักษรไทย เมื่อ พ.ศ.1826  โปรตุเกส เป็นฝรั่งพวกแรกที่เข้ามาติดต่อกับไทย ครั้งแรกในสมัยพระรามาธิบดีที่ 2 แห่งกรุงศรีอยุธยา  พระราเมศวร เป็นพระมหากษัตริย์ไทยพระองค์แรก ที่ทรงสละราชสมบัติ เมื่อ พ.ศ.1912  หนังสือจินดามณี เป็นหนังสือแบบเรียนเล่มแรกของไทย ตั้งแต่สมัยพระนารายณ์มหาราช  ในสมัยพระนารายร์มหาราช ไทยได้ส่งราชทูตไปเจริญสัมพันธไมตรี กับฝรั่งเศส เป็นครั้งแรก  สมเด็จพระสังฆราช (ศรี) แห่งวัดระฆังโฆสิตาราม เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร เป็นพระสังฆราชองค์แรกของไทย ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 1 แห่งราชวงศ์จักรี  โรงพิมพ์แห่งแรก ของเมืองไทยตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2378 บริเวณสำเหร่ ฝั่งธนบุรี ของหมอบรัดเลย์ โดยซื้อตัวพิมพ์ของ ร.อ.เจมส์โลว์ จากสิงคโปร ในสมัยรัชกาลที่ 3  หนังสือพิมพ์อังกฤษ ฉบับแรกของไทย คือ บางกอกรีคอร์เดอร์ (Bangkok Recorder) พิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2387 ในสมัยรัชกาลที่ 3  ตำรวจนครบาล มีขึ้นครั้งแรกในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4  นายจอห์น ลอฟตัส ชาวเดนมาร์ก เป็นผู้นำรถรางมาใช้เป็นครั้งแรกในประเทศไทย เปิดใช้บริการเมื่อ วันที่ 17 มีนาคม พ.ศ.2404 สมัยรัชกาลที่ 4  นายตัน เล่งซือ ชาวจีน เป็นคนแรกที่ตั้งโรงรับจำนำขึ้นในประเทศไทย ชื่อโรงรับจำนำไท้หยู และไท้เซ่งเฮง เมื่อ พ.ศ.2416 สมัยรัชกาลที่ 5  รถลาก นำมาใช้ในประเทศไทยเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2417 โดยนายฮองเซียง แซ่โง้ว เป็นผู้สั่งเข้ามา ในสมัยรัชกาลที่ 5  การไฟฟ้า เริ่มมีครั้งแรกเมื่อเดือน พฤษภาคม พ.ศ. 2430 โดยใช้ในกิจการของรถราง และจ่ายให้ประชาชนใช้เป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2433 ในสมัยรัชกาลที่ 5  โรงแรมโอเรียลเต็ล เป็นโรงแรมแห่งแรก ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2440 ในสมัยรัชกาลที่ 5  ธนบัตร เริ่มมีใช้เป็นครั้งแรกในปประเทศไทย ในสมัยรัชกาลที่ 5  โรงพยาบาล แห่งแรกของประเทศไทย คือโรงพยาบาลวังหลัง สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่5 ปัจจุบันคือโรงพยาบาลศิริราช  เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ ทรงเป็นพระบรมโอรสาธิราชสยามกุฎราชกุมาร องค์แแรก ทรงเป็นพระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ รัชกาลที่ 5  รถไฟไทย มีใช้ครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่5 โดยสายแรกระหว่าง กรุงเทพฯ ถึง ปากน้ำ สมุทรปราการ  โทรศัพท์ เริ่มมีใช้ครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 5เมื่อ พ.ศ. 2419  โรงเรียนตำหนักสวนกุหลาบ เป็นโรงเรียนหลวงแห่งแรก ตั้งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5  โรงเรียนวัดมหรรณพ เป็นโรงเรียนราษฎร์แห่งแรก ที่เปิดให้สามัญชนได้เรียนหนังสือ สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5  ธนาคารไทยพาณิชย์ เป็นธนาคารแห่งแรกของประเทศไทย เดิมชื่อ แบงก์สยามกัมมาจล สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่5  เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ เป็นผู้ต่อเรือกลไฟขึ้นลำแรก ในสมัยรัชกาลที่5  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ แห่งราชวงศ์จักรี พระองค์แรกที่เสด็จออกผนวช ในระหว่างขึ้นครองราชย์  วิทยุโทรเลข เปิดให้ประชาชนชาวไทยใช้เป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2461 ในสมัยรัชกาลที่ 6  สหกรณ์วัดจันทร์ไม่จำกัดสินใช้ จังหวัดพิษณุโลก เป็นสหกรณ์แห่งแรก สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 6  ธนาคารออมสิน จัดตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกในสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6  การประปา มีขึ้นครั้งแรกในสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6  คำว่า นาย นาง นางสาว เด็กชาย เด็กหญิง นำหน้าชื่อ และการใช้นามสกุลมีใช้เป็นครั้งแรก ในสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6  พระราชบัญญัติประถมศึกษา และพระราชบัญญัติโรงเรียนราษฏร์ มีขึ้นครั้งแรก ในสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6  ธงชาติไทย มีใช้เป็นครั้งแรกเรียกว่า "ธงช้าง" พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 เป็นผู้นำมาใช้ ต่อมาในสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ทรงเปลี่ยนเป็นธงไตรรงค์ ดังเช่นทุกวันนี้  คำว่าพุทธศักราช (พ.ศ.) ใช้แทนคำว่า รัตนโกสินทร์ศก (ร.ศ.) ครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 6  พระยามโนปกรณ์นิติธาดา เป็นนายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศไทย เมื่อ พ.ศ. 2475 ในสมัยรัชกาลที่ 7  เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎร์คนแรก ของประเทศไทย เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2476 ในสมัยรัชกาลที่ 7  การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร์ ครั้งแรก เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 ในสมัยรัชกาลที่ 7  นางสาวกันยา เทียนสว่าง ได้เป็นนางสาวไทยคนแรก ซึ่งจัดประกวดในงานวันฉลองรัฐธรรมนูญ เมื่อ พ.ศ. 2477 ในสมัยรัชกาลที่ 8  นางอรพินท์ ไชยกาล เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร์หญิงคนแรกของไทย  พระยาภิรมย์ภักดี (บุญรอด เศรษฐบุตร) เป็นผู้ตั้งโรงงานผลิตเบียรแห่งแรก ขึ้นในประเทศไทย คือ บริษัทบุญรอดบริวเวอรี่ ผลิตเบียรตราสิงห์ออกสู่ตลาดครั้งแรก เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2477 ในสมัยรัชกาลที่ 8  โรงเรียนสอนคนตาบอด ตั้งขึ้นโดย มิสเจนีวิฟ คอลฟิลด์ ชาวอเมริกัน เมื่อ พ.ศ. 2482 ในสมัยรัชกาลที่ 8  ประเทศไทยมีการพิมพ์แสตมป์ ใช้เป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. 2484 สมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐนมตรี ในสมัยรัชกาลที่ 8  รถเมล์ขาว เป็นรถโดยสารประจำทางคันแรกของไทย เป็นของนายเลิด หรือพระยาภักดีนรเศรษฐ์  โรงเรียนสอนคนหูหนวก เปิดสอนครั้งแรกที่โรงเรียนเทศบาลโสมนัส เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2494 ในสมัยรัชกาลที่ 9  กองทัพอากาศไทย ตั้งขึ้นโดยจอมพลสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงไชยศรีสุรเดช โดยมีพลอากาศโท มุนีมหาสันทนะ เวชยันตร์รังสฤษดิ์ เป็นผู้บัญชาการคนแรก  สมเด็จพระพี่ยาเธอกรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน ทรงเป็นผู้นำเอารถดีเซลเข้ามาใช้เป็นครั้งแรกในประเทศไทย  สถานีไทยโทรทัศน์ หรือทีวีช่อง 4 เป็นสถานีโทรทัศน์แห่งแรกของไทย ตั้งอยู่ที่บางขุนพรหม กรุงเทพฯ ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2498  วิทยุเทเลฟุงเก้น เป็นวิทยุเครื่องแรกที่นำมาใช้ในประเทศไทย  เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราบดี เป็นรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการ(กระทรวงธรรมการ) คนแรกของประเทศไทย  แผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติ ฉบับแรกของประเทศไทย ประกาศใช้เมื่อ พ.ศ. 2504-2509 ในสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นนายกรัฐนมตรี  นางสมทรง สุวพันธ์ เป็นผู้ใหญ่บ้านหญิงคนแรกของไทย ได้รับเลือกตั้งให้เป็นผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 6 ตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม เมื่อวันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2525 ----------------------------------------------------------- อ้างอิง ห้องสมุดบ้านยอมยุทธ